Công ty liên kết là gì?
Luật doanh nghiệp 2020 đang có hiệu lực không có điều khoản quy định trực tiếp về công ty liên kết. Tuy nhiên khái niệm về công ty liên kết được nhắc đến tại khoản 2 Điều 1 tại Điều lệ mẫu kèm theo Nghị định 19/2014/NĐ-CP quy định về ban hành điều lệ mẫu của công ty TNHH một thành viên do Nhà nước làm chủ sở hữu như sau:đ) “Công ty liên kết” là doanh nghiệp mà Công ty nắm giữ cổ phần, vốn góp không chi phối theo quy định của pháp luật.e) “Công ty tự nguyện tham gia liên kết” là doanh nghiệp không có cổ phần, vốn góp của Công ty nhưng tự nguyện trở thành thành viên liên kết trên cơ sở quan hệ gắn bó về lợi ích kinh tế, công nghệ, thị trường và các dịch vụ kinh doanh khác với Công ty, chịu sự ràng buộc về quyền, nghĩa vụ với Công ty theo hợp đồng liên kết hoặc theo thỏa thuận giữa doanh nghiệp đó với Công tyi) “Cổ phần không chi phối, vốn góp không chi phối của Công ty” tại doanh nghiệp khác là cổ phần hoặc mức vốn góp của Công ty chiếm từ 50% vốn điều lệ của doanh nghiệp trở xuống.”Như vậy:Công ty liên kết được thành lập nhằm mục đích đem lại hiệu quả của chi phí và vốn của các bên liên kết để thực hiện hoạt động kinh doanh hai bên cùng có lợi. Hiện nay, pháp luật doanh nghiệp không có khái niệm nào về “công ty liên kết” mà chỉ có khái niệm, quy định về tổng công ty, tập đoàn kinh tế.Tuy nhiên thì theo các văn bản dưới luật quy định về việc ban hành điều lệ của công ty trách nhiệm một thành viên mà Nhà nước làm chủ sở hữu thì có quy định về công ty liên kết. Theo đó thì công ty liên kết là doanh nghiệp mà các công ty nắm giữ cổ phần, phần vốn góp không chi phối theo quy định pháp luật.Cổ phần, phần vốn góp không chi phối trong công ty liên kết là việc mà một công ty nắm giữ cổ phần hoặc phần vốn góp từ 50% tổng số vốn điều lệ, tổng số cổ phần của công ty trở xuống.Do đó thì công ty liên kết là mô hình liên kết do một hoặc nhiều công ty liên kết thực hiện hoạt động với nhau thông qua hình thức nắm giữ cổ phần hoặc vốn góp từ 50% trở xuống nhằm mục đích liên kết hoạt động kinh doanh phát sinh lợi nhuận.
Đặc điểm nổi bật của công ty liên kết
Công ty liên kết được thành lập giữa các công ty không có quyền chi phối, nắm giữ và kiểm soát lẫn nhau trong mô hình liên kết này. Việc nắm giữ cổ phần, phần vốn góp không có quyền chi phối giúp cho các bên không can thiệp được vào hoạt động của nhau mà chỉ có quyền và nghĩa vụ tương ứng với cổ phần, phần vốn góp mà công ty sở hữu.
Công ty liên kết có các đặc điểm sau:
* Thứ nhất: Công ty liên kết do hai chủ thể trở lên có tư cách doanh nghiệp liên kết với nhau để thành lập nên. Việc liên kế được thực hiện thông qua hợp đồng liên kết, hợp đồng hợp tác, điều lệ công ty, biên bản đóng góp cổ phần, phần vốn góp hoặc các hình thức khác do các bên trong quan hệ liên kết thỏa thuận và ký kết cùng thực hiện.
* Thứ hai: Các bên trong quan hệ liên kết đóng góp tài sản để tạo thành vốn điều lệ của công ty, có thể bằng hiện vật hoặc bằng giá trị sử dụng nhưng phải đảm bảo không có công ty nào nắm giữ trên 50% vốn điều lệ để nắm giữ quyền chi phối và quyền kiểm soát.
* Thứ ba: Công ty liên kết được thành lập nhằm mục đích thực hiện hoạt động kinh doanh chung nhằm mục đích nhất định thông qua sự thỏa thuận và nhất trí của các thành viên công ty.
Có thể nói, công ty liên kết chính là sự thỏa thuận giữa các công ty để thực hiện hoạt động kinh doanh chung, phát sinh lợi nhuận và chia lợi nhuận theo tỷ lệ sở hữu của mỗi công ty sau khi đã thực hiện các nghĩa vụ tài chính.
Tuy nhiên điểm khác biệt lớn nhất của công ty liên kết so với các mô hình kinh doanh khác là tập đoàn kinh tế, tổng công ty chính từ tên gọi của công ty, đó là sự “liên kết”. Các công ty khi liên kết với nhau thì không có quyền chi phối về vốn hay về quản trị như các mô hình khác mà các bên bình đẳng và độc lập với nhau về tổ chức và hoạt động khi thực hiện hoạt động kinh doanh.